صنعت سیم و کابل

کابل مخابرات یا کابل تلفن یکی از کابل های پرکاربردیست که توسط کارخانه سیم و کابل خراسان افشارنژاد در زمینه برقراری ارتباط تولید و عرضه می‌شود. این کابل برای انتقال سیگنال های مخابراتی به کار می رود و معمولاً دارای هادی مسی با ضخامت 0.4 میلی متر الی 0.8 میلی متر است. سطح مقطع این کابل ها با قدرت انتقال سیگنال آن ها رابطه مستقیمی دارد. بنابراین در کابل هایی که قطر مغزی بیشتری دارند، از مس بیشتری استفاده شده است و می توان از این کابل ها در فواصل طولانی تری برای کابل کشی استفاده کرد. زیرا این نوع کابل ها دچار افت کیفیت نمی شوند.

برای خرید کابل برق از مهام الکتریک کافیست به سایت اینترنتی این فروشگاه رفته و لیست قیمت سیم و کابل ابهر را در به شکل به روزرسانی شده مشاهده کنید. این محصولات براساس کاربردشان از تک زوج تا 200 زوج را شامل می شوند. برای تشخیص این زوج ها از رنگ های اصلی و فرعی به کار رفته شده در سیم ها استفاده می شود. این دسته از کابل ها می توانند دارای روکش شیلد و فویل باشند. به اصطلاح بازار، کابل فویل دار مخابراتی کمتر دچار نوسان نویز و فرکانس می شود. جنس این شیلد و فویل ها می تواند از جنس آلومینیوم باشد که به این نوع کابل، کابل مغز مس مخابرات می گویند. قیمت کابل مخابراتی بر اساس موارد استفاده ، هادی های الکتریکی و جنس رسانا متفاوت ست.

کابل های تلفن (Telephone Cable) از سمت مخابرات به صورت دفنی و زمینی در زیر زمین کار گذاشته شده اند و از طریق جعبه های تقسیم بزرگ که در سطح شهر وجود دارد، به جعبه تقسیم های منازل مسکونی رسیده اند. این کابل ها در قطرهای مختلفی به بازار عرضه شده اند. همچنین رنگ بندی، تعداد زوج، نوع کاربری و میزان مقاومت آن ها در مقابل نویز با هم تفاوت دارد.

انواع کابل مخابرات برند ابهر

کابل های مخابرات براساس جنس هادی به دو دسته تقسیم می شوند:

کابل مخابرات مسی

 این گونه کابل ها به دو روش زمینی و هوایی مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً کابل زمینی مخابرات به رنگ مشکی و کابل هوایی به رنگ طوسی به بازار عرضه می شود.

کابل تلفن هوایی

از مشخصات کابل هوایی می توان به دوام و مقاومت بیشتر کابل ها اشاره کرد. این محصولات در مقابل بارندگی، اشعه های خورشید و ... از خود مقاومت نشان می دهند. این کابل ها قابلیت انعطاف پذیری کمتری دارند. بر روی این نوع کابل، یک لایه روکش قرار گرفته است. این روکش سبب افزایش مقاومت و کاهش انعطاف پذیری آن می شود. این کابل ها اغلب به رنگ مشکی عرضه می شوند. به این کابل ها، کابل outdoor تلفن نیز گفته می شود.

کابل زمینی تلفن

این کابل ها اغلب به رنگ طوسی به بازار عرضه می شوند و در محیط های داخلی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. اگر نیاز باشد این کابل ها در محیط های خارجی مورد استفاده قرار بگیرند، باید داخل لوله ها به کار رفته شوند. این کابل ها از انعطاف پذیری بیشتری نسبت به نوع هوایی برخوردار هستند.

کابل مخابرات آلومینیوم

تفاوت کابل مخابرات با کابل مسی فقط در جنس هادی آن است. البته معمولاً کابل های آلومینیومی مخابرات استاندارد نیستند زیرا در ضخامت های استاندارد این نوع کابل، آلومینیوم انتقال بسیار ضعیف تری دارد. با این حال برای جلوگیری از دزدیدن کابل مخابرات مسی، در بسیاری از مکان ها از نوع آلومینیومی استفاده می شود.

کابل مهاردار هوایی

 این کابل ها به مهار یا به اصطلاح مسنجر فولادی مجهز شده اند که وظیفه حفاظت از کابل ها، ایجاد مقاومت بیشتر و کاهش خمش را برعهده دارند. این کابل ها اغلب برای انتقال داده ها در خطوط مخابرات هوایی استفاده می شوند.

کابل کانالی تلفن

این کابل ها را می توان در کانال ها و لوله ها به کار برد. جهت افزایش مقاومت این کابل ها از نوعی ژله فیلد در ساختار کابل استفاده شده است. این کابل ها از 10 تا 60 زوج به بازار عرضه می شوند.

کابل تلفن خاکی

کابل های خاکی تلفن به روکش هایی مجهز شده اند که محافظت مکانیکی آن ها را بسیار بالا می برد. این روکش های محافظ طول عمر کابل ها را نیز افزایش می دهند. این کابل ها در سطح مقطع های 0.4 میلی متر تا 0.9 میلی متر به بازار عرضه می شوند.

رنگ بندی کابل مخابراتی ابهر

تابیده شدن این کابل ها با توجه به رنگ بندی زوج های آن صورت می گیرد. این محصولات طبق استانداردهایی رنگ می شوند. این امر سبب می شود تا عیب یابی و نصب و اتصال آن ها ساده تر باشد. ترتیب رنگ کابل مخابراتی به شکل 5 رنگ فرعی و 5 رنگ اصلی است. رنگ های سفید، قرمز، مشکی، زرد و بنفش، رنگ های اصلی این کابل ها هستند که به ترتیب باید با رنگ های فرعی آبی، نارنجی، سبز، قهوه ای و طوسی به هم تابیده شوند. از ترکیب این دو سری، 25 زوج سیم به وجود می آید که جهت اتصال سانترال مورد استفاده قرار می گیرد.

اولین کابل های تولید شده در بازار کابل مفتولی یا نیمه افشان NYY بوده است که از به هم تاباندن چند رشته سیم مفتولی تولید شدند. میزان انعطاف پذیری این کابل ها به نسبت کابل های افشان کمتر است اما هدایت جریان برق را به خوبی انجام می دهند. به این نوع کابل ، کابل خشک یا سخت هم می گویند، یکی از مناسب ترین هادی های موجود برای ساخت کابل های نیمه افشان مفتولی مس است، اما گاهی اوقات به دلیل قیمت این هادی یا مقاومت و سایر ویژگی ها می توان از آلومینیوم هم استفاده کرد.

کابل‌ مفتول بر اساس نوع سیم مفتول کار شده و مقاومتشان به دو دسته کلی تقسیم می شوند. دسته اول کابل هایی با ولتاژ اسمی 300 تا 500 ولت با سطح مقطع 0.5، 0.75 و 1 میلی متر و دسته دوم کابل مفتول با ولتاژ اسمی 450 تا 750 ولت با سطح مقطع بیش از 1 میلی متر. دسته ای از کابل‌ مفتول نصب ثابت به کابل های برق NYY معروفند، درون سیم های NYY به وسیله یک لایه زره محافظ مسلح گردیده. این زره می تواند از جنس مس یا آلومینیوم باشد.

شاید برایتان این سوال پیش بیاید که دلیل نام گذاری کابل NYY چیست؟ در پاسخ باید گفت طبق استاندارد VDE برای ساخت سیم و کابل هر حرف بیانگر ویژگی خاصی از محصول است که در اینجا حرف N نام کابل و حرف Y نشان دهنده عایق به کار رفته که از جنس PVC می باشد.

ویژگی کابل مفتول شاهین

در کابل های دفنی که در زمین خوابانده می شود استحکام و مقاومت کابل مفتول بیشتر از انعطاف پذیری آن مد نظر است، به همین دلیل استفاده از کابل‌های مفتول یا خشک NYY و NYRY کار عاقلانه تری خواهد بود. در مورد کابل های نیمه افشان می توان گفت این کابل ها از نظر ویژگی های ساخت مابین کابل‌ مفتولی و افشان و بیشتر در دسته کابل های مفتول قرار می گیرند. کابل های نیمه افشان را از به هم تاباندن چند رشته سیم مفتول به دست می آورند و از آنها برای سطح مقطع بالاتر از 6 میلیمتر استفاده می کنند.

این نوع کابل ها فرم پذیری خوبی دارند اما به دلیل تمایل الکترونها برای حرکت در سطح خارجی سیم و کابل ، بعد از مدتی شاهد اثر پوسته ای و شکنندگی آنها خواهیم بود. کابل های نیمه افشان یا کابل NYY در صنعت تعاریف مختلفی دارد که در حد امکان در این مقاله آن ها را بازگو می کنیم. از مهم ترین کاربرد های سیم مفتول خشک به دلیل استحکام و مقاومت بیشتر می توان به ساخت تابلو های برق، تولید و توزیع برق در نیروگاه ها، کابل کشی داخل ساختمان، کابل کشی در لوله های خرطومی و ساده و برای مکان های بسته و مرطوب اشاره کرد.

کابل مفتولی برق شاهین

یکی از مهم ترین کاربردهای کابل مفتول استفاده از آن برای انتقال جریان برق است. از این نوع کابل در برق NYY که به اختصار کابل برق هم می گوییم برای اتصال دو یا چند وسیله و انتقال سیگنال های الکتریکی بین آنها استفاده می شود. کابل‌ مفتول برق NYY از خود یک میدان الکترو مغناطیسی تابش می کنند، تابش این میدان بر روی سایر کابل هایی که اطراف سیم NYY باشند تاثیر منفی گذاشته و در نحوه انتقال سیگنال و کار آنها تداخل ایجاد می کند. به همین منظور و برای جلوگیری از تابش میدان الکترو مغناطیسی کابل NYY از چندین راه مختلف استفاده می کنند.

اولین روش استفاده از کابل مفتول برای مسیرهای کوتاه و کم بوده که متاسفانه نمی توان آن را در هر شرایطی به کار برد. در روش دوم که بهترین روش جایگزین هم هست  و به آن روش طراحی محافظ می گویند، کابل های NYY را شیلد دار کرده و با اطمینان خاطر در هر طول مسیری از آن استفاده می کنند.

کابل مفتول مسی شاهین

هادی کابل مفتول نصب ثابت NYY طبق استانداردهای ملی یا باید در گروه 1 (هادی تک مفتولی) یا گروه 2 ( هادی نیمه افشان) قرار گیرد. کابل نیمه افشان مسی بر اساس ولتاژ نامی خود به دو دسته تقسیم می شود: سیم مفتولی نیمه افشان با ولتاژ اسمی 300 تا 500 ولت سیم مفتول نیمه افشان با ولتاژ اسمی 450 تا 750 ولت تفاوت های زیادی بین سیم مفتول و افشان وجود دارد. از جمله:

1. میزان انعطاف پذیری که در کابل افشان بیشتر از کابل خشک است و باعث استفاده بیشتر کابل های افشان در مواردی مانند پریزهای برق صنعتی که کابل به صورت مکرر پیچیده می شود خواهد بود.
2. اختلاف مقاومت اهمی که در کابل مفتولی بیشتر از کابل افشان است. دلیل آن هم پیچش بیشتر تارهای کابل افشان به نسبت کابل مفتولی است. مثلا هادی مفتولی با سطح مقطع 6 میلی متر در دمای 20 درجه مقاومت 3.08 اهم دارد اما این مقدار در کابل مفتول به عدد 3.3 می رسد.
3. کابل مفتولی در برابر خوردگی و ساییدگی مقاومت بیشتری دارد.
4. احتمال اتصالی کمتر در سیم مفتولی به دلیل یکپارچگی ساختار هادی
5. خاصیت شکنندگی که در سیم خشک بیشتر از سیم افشان است.

مطمئنا اکثر مردم در مورد کابل کواکسیال یا کابل RG-59 شنیده اند و یا می دانند برای چیست و چه کاربردی دارد. حتی امکان دارد که اسم مستعار آن به نام کواکس یا نام های اختصاری RG-6  یا کابل RG-59 را زیاد شنیده باشید. کابل کواکسیال نوع خیلی رایج از سیم وکابل شاهین است که کابل انتقال داده های محافظت شده می باشد که از دو رسانا ساخته شده است و به طور هم محور جهت دار شده اند اما توسط یک لایه عایق از هم جدا شده اند.

اجزای درون کابل کواکسیال به طور جزیی در زیر توضیح داده می شود: هسته کابل کواکسیال شامل سیمی فلزی می باشد که اولین رسانای مود در سیم است. این هسته با یک لایه از عایق ضد برق غیر رسانا پوشیده شده است که دور خود این عایق با تور فلزی، فویل و یا قطیان پوشیده شده است. قیطان رسانای دوم این سیم می باشد. در آخر کل سیم در جلد خارجی محافظی یا پوششی پیچیده شده است که همه چیز را کنار هم نگه می دارد.

این کابل ها در اطراف ما هستند و از ابتدای قرن بیستم تاکنون وجود داشته اند. آنها کاربرد های مهمی در تلفن، کابل و اینترنت دارند که باعث می شود همه جا در خانه ها و محل کار مردم حضور داشته باشند. فناوری کابل های کواکس به طور مداوم در حال پیشرفت است. به همین ترتیب، به خاطر سپردن هر نوع کابل کواکس موجود ممکن است دشوار باشد.

همانطور که می دانید، هدف کابل های کواکسیال انتقال سیگنال های الکتریکی از یک دستگاه، جز یا سیستم به سیستم دیگر است. کابل های کواکس به دلیل ساخت سنگین کاملاً قابل تشخیص هستند. بعلاوه، این امر آنها را به یکی از بادوام ترین انواع کابلهای مورد استفاده در عملیات انتقال فرکانس رادیویی تبدیل می کند. نام “کواکسیال” از محور مشترک دو هادی کابل گرفته شده است.

کاربرد کابل کواکسیال

این سوال واقعا به جاست! کواکس طراحی شده است تا سیگنال هایی با فرکانس بالا را حمل کند و از آن سیگنال ها در برابر اینترفرنس های الکترو مغناطیسی (EMI) محافظت کند. بیشتر مردم شاید با سرویس کابل تلویزیون (CATV)  سر کار داشته باشند و یا احتمالا خیلی دوست دار این نیستند که خاطرات به هم پیچیدن و درست کردن پشت تلویزیون را امتحان کنند و آخر کابل را به خروجی روی دیوار و به پشت تنظیمات تلویزیون وصل کنند. اما جالب توجه است که این نوع کابل ها در بسیاری از دیگر تجهیزات پیدا می شوند مانند رسانه های رادیو تبلیغاتی، رادیو آماتوری، سیستم های کابل زیر دریا، دوربین مدار بسته (CCTV)، تجهیزات ویدیویی خانه و نرم افزارهای اترنت پهن باند.

عملکرد کابل کواکسیال

برای اینکه بفهمیم کابل های کواکس چگونه کار می کنند، ابتدا باید با چهار لایه مختلف آن آشنا شویم. کابل دارای یک رسانای مرکزی است که به طور معمول از مس ساخته می شود. این رسانا فیلم و داده را انتقال می دهد. در اطراف هادی مرکز یک عایق دی الکتریک پلاستیکی قرار دارد که از کاهش سیگنال جلوگیری کرده و کاهش EMI را تسهیل می کند. همچنین عایق بندی ایجاد می کند و باعث ایجاد فاصله بین هادی هسته و لایه های خارجی می شود. یک شبکه بافته شده مسی کابل را از انتقال EMI و رادیو محافظت می کند.

پوشش خارجی کابل پلاستیک از آسیب رسیدن به لایه های داخلی جلوگیری می کند. کابل های کواکسیال دارای لایه های متمرکز از رساناهای الکتریکی و مواد عایق هستند. این ساختار تضمین می کند که سیگنال ها در داخل کابل بسته شده اند و از تداخل صدای الکتریکی با سیگنال جلوگیری می کند. لایه رسانای مرکزی یک سیم رسانای نازک، مس جامد یا بافته است. یک لایه دی الکتریک، متشکل از یک ماده عایق با مشخصات الکتریکی بسیار مشخص، سیم را احاطه کرده است. سپس یک لایه محافظ لایه دی الکتریک را با فویل فلزی یا مش مسی بافته احاطه می کند. کل مجموعه در یک روکش عایق پیچیده شده است.

لایه محافظ فلزی بیرونی کابل کواکسیال به طور معمول در اتصال دهنده ها در هر دو انتها برای محافظت از سیگنال ها و به عنوان محلی برای پخش شدن سیگنال های تداخل سرگردان، متصل می شود. کلید طراحی کابل کواکسیال کنترل دقیق ابعاد و مواد کابل است. آنها با هم تضمین می کنند که امپدانس مشخصه کابل مقدار ثابتی به خود می گیرد. سیگنال های فرکانس بالا تا حدی در عدم تطابق امپدانس منعکس می شوند و باعث خطا می شوند.

کارخانه‌های کابل‌سازی ایران اولین مجموعه تولید سیم و کابل کشور با ۵۵ سال قدمت است که توانسته به اروپا و آلمان، کابل صادر کند، آن هم ۴۵ سال پیش. کارخانه‌های این شرکت با دارا بودن پرسنل متخصص مانند سایر تولیدکنندگان با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، ولی با تلاش‌های سهامداران مدیریتی و هیات مدیره شرکت سعی شده فعالیت‌ها به نحو احسن انجام شود و موقعیت برتر خود را در صنعت کابل حفظ کند.

این شرکت از بدو تاسیس در سال ۱۳۴۴ تاکنون تحولات زیادی را در بخش مدیریتی و سهامداری پشت سر گذاشته است؛ از تاسیس توسط خانواده رحیم‌زاده خوئی و چایچیان با مشارکت حدود ۵۰ درصدی شرکت بایکای آلمان تا تبدیل شدن به سهامی عام در سال ۵۵ همچنین از سال ۹۳ با مدیریت کامل بخش خصوصی اداره می‌شود.

هم‌اکنون یکی از پیشکسوتان صنعت برق کشور نیز در راهبری شرکت و سهامداری نقش موثری دارد و شرکت مهندسی و بازرگانی نیرو رامشیر و سپهر کابل ایرانیان و مدیران ارشد آن سهام عمده شرکت را در تملک خود دارند.

روند فعالیت این شرکت در بازه‌های زمانی مختلف چگونه بوده است؟

بعد از ورود اولین نیروگاه‌های برق به کشور و با گسترش آن در سطح کشور نیاز به سیم و کابل افزایش یافت. تا قبل از سال 1342 تمام نیاز کشور در این زمینه از کشورهای اروپایی وارد می‌شد. اولین شرکتی که برای تولید سیم و کابل در ایران شروع به فعالیت کرد، شرکت کابل‌سازی ایران بود. کلنگ احداث کارخانه این شرکت در سال ۴۲ زده شد و در سال ۴۴ کارخانه‌ای به مساحت ۵ هکتار در تهران به بهره‌برداری رسید.

این شرکت، کارخانه‌های کابل‌سازی ایران (بایکا) نام داشت؛ زیرا ۴۹ درصد سهام آن متعلق به شرکت بایکای آلمان بود و ۵۱ درصد به سهامداران حقیقی-حقوقی و عمدتا خانواده رحیم‌زاده‌خوئی و چایچیان تعلق داشت که بنیان‌گذار اصلی این شرکت هستند. در سال ۵۶ با توجه به نیازهای روزافزون صنایع و توسعه سیستم‌های مخابراتی کشور، این شرکت یک کارخانه دیگر در شهر شیراز به مساحت ۱۷ هکتار به منظور تولید کابل‌های مخابراتی، ابزار دقیق و کنترل و قدرت احداث کرد و به بهره‌برداری رساند که در ادامه کابل‌های دیتا، شبکه و سایر کابل‌های تخصصی را تولید کرد.

در بازار سیم و کابل و تولید این محصول چه موانع و مشکلاتی وجود دارد؟

کابل کالای مهمی است که در ساختمان‌ها، پروژه‌های انتقال نیرو، نفت، گاز و پتروشیمی، حمل‌ونقل و مخابرات استفاده شده و اگر از کیفیت تولید آن کاسته شود می‌تواند صدمات و خسارات جدی پدید آورد. بنابراین موضوع استاندارد تولید سیم و کابل باید در کشور جدی‌تر گرفته شود.

کارخانه‌های کابل‌سازی ایران و چند شرکت مشابه با تجربه کافی، تولید خود را بر مبنای استاندارد و رعایت دقیق کیفیت انجام می‌دهند. متاسفانه تعدادی از تولیدکنندگان هستند که مطابق استاندارد تولید نمی‌کنند و برای کاهش قیمت و رقابتی کردن قیمت در بازار، کیفیت محصولات خود را کاهش می‌دهند. مصرف‌کنندگان باید به این موضوع توجه کنند که کیفیت را در درجه اول مدنظر قرار دهند و کیفیت را فدای قیمت نکنند.

شرکت‌های بازرسی و مشاوران پروژه‌ها باید دقت لازم را دراین زمینه داشته باشند. همچنین باید از تولید سیم و کابل غیراستاندارد به‌ویژه در حوزه سیم و کابل ساختمانی جلوگیری شود. شرکت کابل‌سازی ایران، وارد تولید تولید سیم و کابل ساختمانی نمی‌شود، زیرا تولید با کیفیت این محصول سودآور نبوده و توان رقابت قیمتی با تولیدکنندگان بی‌کیفیت‌تر را نداریم.

با توجه به اینکه در زمینه تولید کابل‌های تخصصی فعالیت داریم، ناچاریم بخشی از مواد اولیه مورد نیاز را از خارج کشور تامین کنیم مثلا برای تولید کابل فیبر نوری بخشی از مواد اولیه موردنیاز از خارج کشور تامین می‌شود. از این رو نیاز به تسهیلات برای سرعت بخشیدن به ورود مواد اولیه و حمایت دولت، از نظر سرعت بخشیدن به ثبت سفارش و تخصیص ارز داریم.

عدم حمایت در  این زمینه باعث توقف و کاهش تولیدات ما خواهد شد. به عنوان مثال حدود ۲ ماه است که در نوبت گرفتن کد ارزی هستیم. البته برای رفع این موضوع درصدد هستیم بخش بیشتری از مواد اولیه مورد نیاز را در داخل تولید کنیم که آن نیز نیازمند واردات ماشین‌آلات تخصصی، حمایت دولت و امکان ایجاد صادرات وسیع به کشورهای منطقه و جهان است.